Halos lima ka festival ang nasaksihan ko sa dakbanwa sang Roxas kag probinsya sang Capiz, ini ang guinalakipan sang Halaran, Sinadya, Sinadya sa Halaran, Aswang Festival kag CAPIZtahan.
Sa 5 ka festival nga guinhingadlan ko, ang Halaran sang lokal nga gobierno sang probinsya sang Capiz ang may pinakamalawig nga masobra sa duha ka dekada (More than 20 years).
Sang tuig 1988, nagsinapol ang opisyal kag pribado nga sektor sa dakbanwa sang Roxas kag guinsuguran ang Sinadya.
Apang ang tanan may pagbag-o, guintingob ang duha ka festival nga guintawag Sinadya sa Halaran sang tuig 1992 sa pagpati nga labi nga mapadaku ang nasambit nga festival.
Kasubong sang dupoy-dupoy sang hangin nga may kasarangan kag kabaskugon, sa indi mapaktan liwat nga guin-separar ang Sinadya sa Halaran bangud sang indi pag-intindihanay sa politika.
Nagpadayon ang Sinadya sang dakbanwa sang Roxas sa pagsaulog sang kapistahan sang syudad kag sang patron Immaculada Conception, Disyembre 8 sa tagsa ka tuig. Ang Halaran nangin tayuyon nga guina-selebrar tagsa ka bulan sang Oktubre agud ipasundayag ang maragtas sang probinsya kag manggaranon sini nga kultura.
Apang walay sapayan, ang “Dugo Capiznon” nga guinhingadlan sa “Aswang Pag-usoy” kag sang ulihi guin-ilisan sa ngalan nga “Lupad Capiz,” sang tuig 2004 ang nagtay-og sa bilog nga Capisnon bangud sang mainit nga pagbatikos sa kahanginan kag nakaagaw sang mainit nga publisidad sa pang nasyunal nga radyo, telebisyon, pamantalaan kag amat-amat sadto nga guinapabaskog nga social media.
Sa lamharon nga tuig nauntat ang Aswang Festival ukon Lupad Capiz sa pagpamatok sang sektor sang relihiyon kag konserbatibo nga pribado nga hubon.
Sang 2009, guinhingadlan nga CAPIZtahan ang pagsaulog sang pagtukod sang gobierno lokal sang Capiz sa tagsa ka Abril 13-15 sang tuig.
Ngaman kinahanglan ilisan ang ngalan sang malawig na nga festival kon ini ang nagalaragway sang kultura kag maragtas sang komunidad?
Ang mga kalapit naton nga probinsya sa isla sang Panay, nagapabilin nga Ati-atihan sa Kalibo, Aklan; Dinagyang sa Iloilo, kag Binirayan sa Antique.
Paano naton mapadayon ang maragtas sang isa ka festival kon ini ang guina ilisan daw kasubong lang sang isa ka lider sang gobierno nga nagtapos na ang termino.
Kinahanglan guid nga ang lokal nga gobierno ang magahawid sang festival ukon ti-on na nga itugyan sa pribado nga sektor ang pagpatikasog sini agud mangin tayuyon sin-o man ang mangin lider kag kon ano man nga partido ang magpangibabaw matapos ang politika.
Kabay nga ang festival sang Capiz mangin festival sang Capisnon tubtob sa masunod nga henerasyon.
5
4.5